Warszawskość

W kawiarnianych dyskusjach i na łamach prasy powstała moda na Warszawę. Porusza się kwestie przestrzeni, architektury, gentryfikacji, sąsiedztw, street artu, popularne są zagadnienia historii, nowego mieszczaństwa, nowych sposobów myślenia o mieście, partycypacji, kształtowania lokalnego życia […]


W kawiarnianych dyskusjach i na łamach prasy powstała moda na Warszawę. Porusza się kwestie przestrzeni, architektury, gentryfikacji, sąsiedztw, street artu, popularne są zagadnienia historii, nowego mieszczaństwa, nowych sposobów myślenia o mieście, partycypacji, kształtowania lokalnego życia społeczno-kulturalnego. Powstają oryginalne przewodniki, organizowane są tematyczne spacery, wystawy i alternatywna turystyka miejska.

W rozmowie o Warszawie uczestniczą też pisarze i pisarki, których głosy złożyły się na zbiór Mówi Warszawa, antologię dwudziestu jeden opowiadań o współczesnej stolicy i jej mieszkańcach: ich losach, postawach, doświadczeniach. Troje z autorów opowiadań: Bohdan Sławiński, Kaja Malanowska i Marek Kochan – jednocześnie pomysłodawca i redaktor książki – wzięło udział w debacie „Co mówi Warszawa?”, która odbyła się 13 lutego 2012 roku w klubokawiarni Chłodna 25. W spotkaniu prowadzonym przez Xawerego Stańczyka uczestniczyli także Paweł Dunin-Wąsowicz, krytyk, publicysta, redaktor naczelny „Lampy”, Joanna Frużyńska, badaczka literatury z Wydziału Polonistyki UW oraz Bogna Świątkowska, prezeska Fundacji Nowej Kultury Bęc Zmiana. W tym gronie, wychodząc od narracji literackich, a nie naukowych czy publicystycznych, próbowano znaleźć odpowiedź na pytania, co określa tożsamość warszawiaków, jakie konflikty dzielą stolicę i czy jest w niej miejsce na wspólnotę.

(CC BY-ND 2.0) by Katja Kasperski / Flickr

Książka jak każda inna?

Gorąco zrobiło się już na samym początku dyskusji, otwartej pytaniem o pozycję książki Mówi Warszawa wśród dotychczasowej literatury varsavianistycznej. Paweł Dunin-Wąsowicz zdecydowanie stwierdził, że „ta książka nie jest w żaden sposób bezprecedensowa”. Autor Warszawy fantastycznej zwrócił uwagę na podobieństwo antologii pod względem sposobu mówienia o mieście do wielu książek dostępnych już na rynku. Wymienił m. in. wcześniejsze powieści i zbiory opowiadań Antoniego Libery, Marka Kochana, Sylwii Chutnik i Krzysztofa Vargi. Bogna Świątkowska dodała, że rzecz nie tkwi w ilości, a jakości literatury o Warszawie: bardzo trudno jest znaleźć takie książki, które, opisując współczesną Warszawę, pozwoliłyby czytelnikowi odnaleźć w tekście samego siebie.

Krytykę ze strony Dunin-Wąsowicza odpierał Marek Kochan. „W księgarniach czy antykwariatach nietrudno znaleźć teksty, które opowiedzą nam o tkance miejskiej: o ulicach i architekturze, teksty mówiące na przykład o teatrze w czasach stanisławowskich”. Problem polega jednak na tym, że przedmiotem książek o Warszawie są jej budynki, a nie mieszkańcy. „Zwracamy uwagę na brak zestrojenia przestrzennego Warszawy, a ludzie, którzy w niej mieszkają, są tak samo niezestrojeni jak ona sama” – wyjaśnił. Z tego punktu widzenia perspektywę podobną co Mówi Warszawa prezentowały jedynie książki Bolesława Prusa czy Leopolda Tyrmanda, współcześnie zaś brakuje takich pozycji.

Skomentuj lub udostępnij
Loading Facebook Comments ...

Skomentuj

Res Publica Nowa