Rekomendacje dla koszalińskiej kultury

Koszalin już dziś z powodzeniem może pretendować do miana kluczowego ośrodka kulturalnego w regionie. Dlatego ambicje miejskiej polityki kulturalnej powinny sięgać wyżej. Sukces będzie zależał od sposobu wdrożenia kilku kluczowych rekomendacji – w tym stworzenia strategii rozwoju kultury i mechanizmu jej wdrażania. Takie są wnioski autorów raportu DNA Miasta przygotowanego przez zespół miejski fundacji Res Publica.

Dalszy rozwój festiwali skierowanych do młodych ludzi i wspieranie debiutów, przygotowanie programu rozwoju działań poza instytucjami, zwiększenie oferty kulturalnej w rejonach poza centrum oraz ogłoszenie otwartego konkursu na koncepcję rozwoju kultury w mieście – to tylko kilka z postulatów raportu „Koszalin 2016. Diagnoza polityki kulturalnej”. Miały one na celu zebranie i przeanalizowanie danych, które mogą pomóc w tworzeniu, a potem realizacji lepszej polityki kulturalnej Koszalina.

Wśród rekomendacji zaproponowanych przez autorów znalazło się m.in. stworzenie strategii rozwoju kultury, poprzedzone podpisaniem koszalińskiego „paktu dla kultury” – wspólnego stanowiska, określającego zasady partnerskiej współpracy urzędników, twórców kultury i mieszkańców w tym procesie. Raport zwraca również uwagę na potrzebę wprowadzenia systemu stypendialnego oraz przemyślenia koncepcji Nagród Prezydenta Miasta Koszalina za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury (w tym m.in. rekomenduje zmniejszenie liczby laureatów). – Nagrody Prezydenta Miasta są dobrym sposobem na wyróżnienie osób zaangażowanych w rozwój kultury w Koszalinie, nie może to być jednak jedyny sposób wsparcia lokalnych twórców – zauważa Zofia Penza z Res Publiki, koordynatorka projektu. – Koszalińscy artyści mają potencjał, ale nie zawsze mają możliwość go rozwinąć – dodaje.

Jak zauważają autorzy, mimo swojego położenia Koszalin nie jest miastem peryferyjnym. Przeciwnie, jest miastem bez kompleksów, a za to z ambicjami. Dlatego proponują dwa możliwe scenariusze rozwoju kultury: doskonalenie lub pobudzenie. – Scenariusz doskonalenia opiera się na przygotowaniu i wdrożeniu narzędzi, które umożliwią lepsze wykorzystanie istniejących obecnie inicjatyw – tłumaczy Artur Celiński z Res Publiki, szef programu DNA Miasta. – Pobudzenie oznacza zaś sformułowanie odważnej wizji kultury, otwarcie się na oryginalne i awangardowe pomysły, włączenie w dyskusję nowych osób i środowisk – tłumaczy Celiński.

Twórcy raportu podkreślają także dobre warunki finansowania kultury z miejskiego budżetu. Procentowy udział nakładów na kulturę w całości budżetu miasta jest znacznie wyższy niż średnie wydatki w innych 100 największych polskich miastach. Podobnie ma się kwestia porównania wydatków liczonych metodą per capita – w Koszalinie na działalność kulturalną (bez inwestycji) wydaje się rocznie ponad 164 zł – wartość średnia kształtuje się na poziomie 102 zł. Istotnym ograniczeniem może być struktura podziału budżetu na kulturę – aż 96,5% środków w ciągu ostatnich 6 lat zostało przeznaczonych na działalność instytucji kultury. To znacznie więcej niż w objętych porównaniem miasta i realna groźba, że wysokość środków przeznaczonych na wsparcie działań prowadzonych przez niezależnych twórców jest zbyt mała.

Koszalińskie badania przeprowadzone zostały w ramach programu DNA Miasta, który ma doprowadzić do systemowej zmiany polityki w dziedzinie kultury. Jak twierdzą organizatorzy, efekt tych prac może efektywnie wzmacniać społeczności lokalne i poprawiać jakość życia w mieście. – Chcemy, aby kultura nie była definiowana jako dodatek, a przeznaczane na nią środki publiczne traktowane w kategorii wydatków. Kultura to inwestycja – podkreśla Celiński.

Raport został zaprezentowany 14 marca na posiedzeniu Komisji Kultury Rady Miejskiej. Publiczna prezentacja raportu wraz z dyskusją na temat polityki kulturalnej Koszalina odbędzie się w kwietniu.

Badania przeprowadzono w okresie od listopada 2015 roku do stycznia 2016 roku w oparciu o autorską metodologię DNA Miasta. Obejmowały badania socjologiczne w grupie około 170 przedstawicieli koszalińskiego środowiska kultury oraz analizy finansowe. Projekt został zrealizowany na zlecenie władz miasta Koszalina. Przeprowadzenie koszalińskiej diagnozy koordynowała Zofia Penza. Współautorami raportu są Jędrzej Burszta, Artur Celiński i Michał Sęk.

Pełen raport można pobrać ze strony www.dnamiasta.pl.