Miejskie Polityki Kulturalne 2016
Jak prowadzone są polityki kulturalne w miastach? Raport DNA Miasta to przełomowe opracowanie tego zagadnienia.
Jesteśmy przekonani, że mają Państwo przed sobą unikalne źródło wiedzy o miejskich politykach kulturalnych w Polsce. Ten brak skromności wynika nie tylko z faktu, że praca nad realizacją tej edycji badania zajęła nam prawie dwa lata i wymagała nie tylko wnikliwej analizy każdego z 1080 dokumentów budżetowych czy ponad 200 sprawozdań merytorycznych. Decydujące nie było również to, że o opinię i ocenę zapytaliśmy ponad 1300 osób (zarówno w badaniach CATI, jak i podczas studiów poszczególnych przypadków). Nawet to, że pracując nad badaniem przejechaliśmy ponad 40 000 km pomiędzy polskimi miastami nie jest tu aż tak ważne. Ten raport i badanie jest unikalne, gdyż stanowi podsumowanie naszej pracy nad tworzeniem, realizacją i ewaluacją miejskich polityk kulturalnych w Polsce.
Raport w formacie pdf można pobrać w naszej księgarni.
Gdy osiem lat temu zaczynaliśmy działalność zespołu DNA Miasta, wszystko wydawało się proste. Winnym złego stanu rzeczy w kulturze miejskiej byli przede wszystkim urzędnicy, a lekarstwem miało być uruchomienie sensowego dialogu z mieszkańcami. Szybko okazało się, że jest to zdecydowanie zbyt schematyczne ujęcie rzeczywistości, a wiedza o polityce kulturalnej w polskich miastach w zasadzie nie istnieje. Brakowało przede wszystkim danych – zarówno o finansach, jak i sposobie definiowania tego, czym jest polityka kulturalna. Dlatego uznaliśmy, że warto te braki uzupełnić i zdobyć rzetelną wiedzę o tym, jak funkcjonują miejskie polityki kulturalne w Polsce. Tak właśnie narodził się program „DNA Miasta: Miejskie Polityki Kulturalne” i potrzeba znalezienia odpowiedzi na jedno kluczowe pytanie – jaka polityka kulturalna jest najlepsza?
Ten raport nie rozwiewa wszystkich wątpliwości, ale wnikliwi czytelnicy odnajdą odpowiedź na powyższe pytanie. Staraliśmy się go napisać w zupełnie nieakademickim stylu. Nie zapominamy bowiem, że badamy związki polityki i kultury. Dlatego też do minimum ograniczamy część teoretyczną i celowo nie wplatamy w nasze akapity serii cytatów z artykułów i książek. Zamiast tego staramy się po prostu rzetelnie pokazać, jak wygląda miejska polityka kulturalna w Polsce. Na kolejnych stronach odnajdą Państwo dalsze tropy podane w – mamy nadzieję – przystępnej i zrozumiałej formie.
Na zachętę warto dodać, że w ramach tej edycji badania nie tylko udało się nam uchwycić sposób definiowania odpowiedzialności władz miejskich za kulturę i jej rozwój, ale również zdiagnozowaliśmy narzędzia, za pomocą których ta odpowiedzialność jest realizowana. Sprawdziliśmy, jakie role przyjmują decydenci wobec kultury i jej twórców. Zanalizowaliśmy strukturę i podział budżetów. Zidentyfikowaliśmy zależności oraz typowe zachowania i mechanizmy, które działają w tle. Pokazaliśmy sposób planowania strategicznego w kulturze i wyjaśniliśmy na czym polega magia liczb. Dla tych, którym potrzeba więcej przygotowaliśmy dodatkowe wykresy online, które w bardziej elastyczny sposób opiszą sytuację każdego ze 100 największych polskich miast.
Zanim zagłębią się Państwo w lekturę proszę jeszcze miło pomyśleć o wszystkich osobach i podmiotach zaangażowanych w realizację tego projektu. Poza osobami wymienionymi na okładce byli to również: Magdalena Kubecka, Marta Gendera, Marcin Czardybon, Maciej Folta, Małgorzata Cichecka, Alicja Żmijewska, Magdalena Czarnecka i Marta Baranowska. Organizacyjnie wspierali nas w szczególności: Marta Żakowska, Martyna Obarska, Jakub Gradziuk, Anna Kiedrzyńska-Tui, Joanna Grądzka.
Wsparcie merytoryczne i finansowe było zaś udziałem Narodowego Centrum Kultury oraz władz Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Słupska, Warszawy, Wrocławia i Gorzowa Wielkopolskiego. Dziękujemy.
Proszę również pamiętać, że im więcej krytycznych uwag pojawi się podczas lektury niniejszego raportu, tym lepiej. Proszę się z nami nimi podzielić – najlepiej pisząc maila na adres kontakt@dnamiasta.pl lub włączając się w dyskusję na naszym profilu na Facebooku. Wszystkim nam przecież zależy, by miejskie polityki kulturalne były coraz lepsze.
Artur Celiński
Szef zespołu DNA Miasta