Magazyn MIASTA #12 | Miejskie Polityki Kulturalne

To wydanie „Magazynu Miasta” jest z jednej strony podsumowaniem najważniejszych działań zespołu DNA Miasta w minionym roku oraz debat „Kultura samorządowa 25+” prowadzonych przez Narodowe Centrum Kultury, a z drugiej zapowiedzią raportu z drugiej edycji badań stanu miejskich polityk kulturalnych w Polsce.

Powstanie tego wydania „Magazynu Miasta” było możliwe dzięki współpracy z Narodowym Centrum Kultury i władzami Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Słupska, Warszawy, Wrocławia i Gorzowa Wielkopolskiego. Dzięki temu numer jest dostępny bezpłatnie w wersji PDF i w ograniczonej liczbie również w wersji papierowej (zainteresowani ponoszą jedynie koszty pocztowe).

Numer można pobrać TUTAJ.

Przygotowaliśmy ten numer, by wzmocnić debatę o polityce kulturalnej w Polsce i w przystępnej formie przedstawić najciekawsze fakty dotyczące tej dziedziny polityki publicznej. Wiemy doskonale, że kultura nie jest typowym obszarem polityki miejskiej. Wprawdzie nikt publicznie nie kwestionuje jej znaczenia, ale rzadko przyznaje się jej wysoki priorytet. Niejasny jest również sam jej obszar.

Bo czym właściwie jest kultura z perspektywy władz miasta? Czy definiować powinni ją mieszkańcy, twórcy, urzędnicy samorządowi, a może ktoś spoza tych grup? Jakie cele mają przyświecać temu obszarowi polityki samorządowej? Czy ma on odpowiadać na potrzeby mieszkańców, czy raczej je kształtować? Czy twórcy kultury powinni koncentrować się na ludziach zainteresowanych działalnością artystyczną, czy odwrotnie – angażować i mobilizować do współdziałania biernych mieszkańców? Jak traktować twórców i organizatorów działalności artystycznej – czy mają być autorami, czy wykonawcami polityki? W 12. numerze Magazynu Miasta odpowiadamy właśnie na tego typu pytania.

W wydaniu opisaliśmy także szczegółowe wydatki stu największych polskich miast na kulturę z lat 2010-2015, które zgłębiliśmy w ramach badania DNA Miasta 2015. W numerze opisaliśmy też ich wydatki planowane. Okazuje się, że badane przez nas miasta planowały przeznaczyć na finansowanie potrzeb kulturalnych w latach 2010 – 2015 18,16 mld złotych. 10,64 mld złotych (59 proc.) planowano przeznaczyć na bieżącą działalność kulturalną i utrzymanie infrastruktury. Ponad 7,5 mld złotych (41 proc.) przeznaczono zaś na remonty i budowę nowych budynków. Rocznie miasta planowały więc wydać średnio nieco ponad 3 mld złotych na kulturę i dziedzictwo narodowe, z czego 1,78 mld zł miało pokryć bieżące potrzeby w kulturze, a 1,25 mld zł zostać przeznaczone na rozbudowę lub poprawę stanu infrastruktury. To średnio 4,2 proc. wszystkich wydatków ponoszonych przez badane miasta. W numerze znajdziecie też bardziej szczegółowe wyliczenia. Dowiedzie się także z niego np., które miasto planowało zainwestować w rozwój kultury więcej od innych i w który obszar kultury zainwestowano najwięcej środków.

Polecamy również tekst o trzech modelach funkcjonowania wsparcia organizacji pozarządowych działających w kulturze. Realizując badania w Słupsku, Olsztynie i Gorzowie Wielkopolskim, zauważyliśmy, że konkursy grantowe dla NGO-sów organizowane przez władze tych miast zostały ukształtowane według odmiennych, niepisanych reguł. Różnice te przekładają̨ się na podział pieniędzy z budżetu. Jesteśmy przekonani, że mamy do czynienia z trzema rożnymi modelami, które mogą̨ mieć́ istotne konsekwencje dla działalności pozainstytucjonalnych twórców kultury

W wydaniu podsumujemy także debaty „Kultura samorządowa 25+”, przedstawiamy wywiad z Johnem Holdenem, prezentację materiałów z wystawy „Kultura zmiany” i podsumowania naszych działań badań w Olsztynie, Słupsku oraz Gorzowie Wielkopolskim. Opisujemy też tworzenie map miejsc kultury.

W specjalnym, 12. numerze Magazynu Miasta pokazujemy tylko cześć wniosków płynących z badania DNA Miasta Miejskie Polityki Kulturalne 2015. Nie byliśmy w stanie umieścić na łamach Magazynu Miasta wszystkich danych, które zebraliśmy w trakcie naszej pracy. Tegoroczne przedsięwzięcie jest znacznie większe niż̇ jego edycja z 2010 roku, w ramach której przyjrzeliśmy się 66 polskim ośrodkom. W tym roku analizą objeliśmy 99 największych miast, w których mieszka 14,5 mln Polaków. Przeprowadziliśmy prawie 250 wywiadów i przeanalizowaliśmy ponad tysiąc dokumentów budżetowych. Dzięki temu udało się nam stworzyć unikalny raport pokazujący stan miejskiej polityki kulturalnej. Uchwyciliśmy perspektywę, w ramach której defniujemy dzisiaj odpowiedzialność władz miejskich za kulturę oraz jej rozwój i zdiagnozowaliśmy narzędzia, za pomocą których ta odpowiedzialność jest realizowana.