Przemiany sztuki w przestrzeni publicznej w Polsce

Już jutro rusza w Shoreditch Town Hall w Londynie wystawa poświęcona działaniom artystów w przestrzeni publicznej przed 1989 rokiem. Zostaną pokazane m.in. prace Jerzego Beresia, Ewy Partum  i Pomarańczowej Alternatywy.

Wystawa Aktywna poezja. Szkic do przemian sztuki w przestrzeni publicznej w Polsce ma promować wciąż mało znane działania artystów w przestrzeni publicznej w Polsce przed 1989 rokiem oraz ukazać ewolucję postaw artystów działających poza tradycyjnymi instytucjami wystawienniczymi wobec przemian społeczno-politycznych na początku lat 90-tych XX wieku i później – aż po dzień dzisiejszy. Projekt ten jest próbą refleksji nad rolą sztuki w przestrzeni publicznej w Polsce, jej przemianami i przyszłością, a także nad rolą odbiorcy sztuki w procesie jej zaistnienia.

Kuratorzy wystawy, Michał Bieniek i Małgorzata Miśniakiewicz, skupiają się na przeniesieniu przez artystów uwagi z tak zwanej „drugiej” publiczności (tj. publiczności przygotowanej do odbioru sztuki, odwiedzającej galerie i konfrontowanej w nich z dokumentacją artystycznych działań w przestrzeni publicznej) na „pierwszą” publiczność, a więc mniej lub bardziej przypadkowych gapiów, przechodniów, a także bezpośrednich uczestników będących „tworzywem” projektów artystycznych. Narracja wystawy dotyczy procesu narastającego angażowania widza w artystyczne działania w przestrzeni publicznej w Polsce i śledzi przemiany dotyczące odbioru sztuki w sferze pozainstytucjonalnej: od pierwszej kontestującej i krytycznej oceny rzeczywistości przez artystów do późniejszych postaw empatii i zaangażowania.

Wystąpienia artystów przed 1989 rokiem miały zwykle charakter surrealnych gestów sprzeciwu wobec panującego systemu – były też dokumentowane i następnie (niekiedy) wystawiane w bardziej konwencjonalnych dla sztuki nowoczesnej przestrzeniach awangardowych galerii, w akademiach, prywatnych mieszkaniach itd. Obecnie sztuka w przestrzeni publicznej koncentruje się najczęściej na diagnozie i skupieniu uwagi widza na negatywnych aspektach życia społecznego, zauważalnych na ulicach, w poszczególnych dzielnicach i całych miastach. Współczesna sztuka w przestrzeni publicznej może być również stymulatorem zmiany na lepsze, przez co ma bardziej bezpośredni i aktywizujący charakter.

Wystawa będzie prezentacją dokumentacji prac polskich artystów realizowanych w przestrzeni publicznej od początku lat 70. XX wieku po dzień dzisiejszy. Zaprezentowane zostaną prace m.in.: Pomarańczowej Alternatywy, Ewy Partum, Jacka Niegody i Pawła Althamera. Prezentacjom będzie towarzyszył rodzaj „łączonego” katalogu, który widz będzie mógł sam komponować podczas oglądania ekspozycji. Na ten „katalog” złożą się teksty krytyczne oraz dokumentacja rozmów przeprowadzonych z artystami i uczestnikami niektórych działań artystycznych, a także z przedstawicielami władzy, decydentami zarządzającymi daną przestrzenią itd.

Ekspozycję w Shoreditch Town Hall dopełniać będzie jednodniowe sympozjum, odbywające się 6 grudnia w Courlauld Institute of Art w Londynie. Prelegantami będą między innymi: Kuba Szreder (Loughborough University), Joanna Erbel (Uniwersytet Warszawski, Krytyka Polityczna) oraz dr Gavin Grindon z Kingston University. W panelach seminaryjnych dyskutowane będą pytania o „publiczność” w przestrzeni publicznej, rolę przypadkowych uczestników oraz cele twórców takich działań, a także zagadnienia dotyczące dokumentacji, trwałości i konsekwencji wydarzeń artystycznych mających miejsce na ulicach.

Ciekawą merytoryczną oprawą wystawy są wywiady dotyczące recepcji działań artystów w przestrzeni publicznej, zamysłu i odbioru takich projektów. Wywiady są dostępne na stronie www organizatorów.

***

„Aktywna poezja. Szkic do przemian sztuki w przestrzeni publicznej w Polsce”*
6 -13 grudnia 2012
Londyn, Shoreditch Town Hall (380 Old Street, London, EC1V 9LT)

Wernisaż wystawy; 6 grudnia, 18:30
Wystawa czynna od 7 do 13 grudnia w godzinach poniedziałek – piątek: 09:00 -18:00;
sobota – niedziela 12:00-15:00
wstęp wolny
www.arttransparent.org

Artyści: Jerzy Bereś; Ewa Partum; Pomarańczowa Alternatywa; Paweł Althamer; Robert
Rumas; Jacek Niegoda; Michał Skoczek; Grupa Łuhuu!; Hanna Śliwińska; Marcin Polak &
akcja Miej Miejsce (współpraca: Łukasz Ogórek, Anna Marczyk, Michał Sobolewski), Ewelina
Ciszewska & Monika Konieczna; Curatorial Collective (TCC): Markus Bader, Oliver Baurhenn,
Kuba Szreder, Raluca Voinea.

Kuratorzy: Michał Bieniek (prezes Fundacji ART TRANSPARENT, doktorant w Royal College of
Art) oraz Małgorzata Miśniakiewicz (doktorantka w Courtauld Institute).

Produkcja: Fundacja Sztuki Współczesnej ART TRANSPARENT
Producent ekspozycji: Imagine
Przygotowanie materiałów, koncepcja ekspozycji: Projektor

Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Dofinansowano ze środków Gminy Wrocław

Partnerzy: Deconstruction Project, Polish Cultural Institute, Holly Water, Fundacja
Pomarańczowa Alternatywa

Patroni medialni: Obieg.pl, Notes na 6 Tygodni, kulturaonline.pl, Res Publica Nova

* Tytuł wystawy został zapożyczony z pracy Ewy Partum „Poezja aktywna”, 1971 i później.