Miasto

Blok – nie-blok warszawski

Gdyby pięćdziesiąt lat temu mieszkańcom pewnego bloku na Wrzecionie powiedziano, że nadejdzie dzień, w którym absurdalnie wąskie drzwi wejściowe do klatki schodowej przyciągną wycieczki z całego miasta, zapewne postukaliby się w czoło. Dzięki wydanemu właśnie „Przewodnikowi po warszawskich blokowiskach” autorstwa Jarosława Trybusia wizja ta zaczyna się urzeczywistniać. >

Czytaj więcej
Polityka

Trzeba bronić państwa

Uwagi na marginesie książki „Organizacje pozarządowe a korporacje” Michaela Yaziji i Jonathana Doha Z liczbami niełatwo jest polemizować. W 1993 roku według Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju na świecie istniało 50 tysięcy organizacji pozarządowych. Osiem lat później tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki doliczono się 1,4 miliona NGO, których łączne przychody sięgały 680 miliardów dolarów, a […]

Czytaj więcej
Kultura

Biały szum cywilizacji

Aż trudno uwierzyć, że ta powieść została wydana w 1984 roku. White Noise amerykańskiego pisarza Dona DeLillo opowiada o zjawiskach, które w latach osiemdziesiątych w Polsce można było spotkać jedynie w fantastyce. Nie to, co teraz: technologia wpływająca na każdy aspekt naszego życia należy przecież do rzeczywistości portali społecznościowych i powszechnej komputeryzacji. Amerykański autor w […]

Czytaj więcej
Polityka

Słabość władzy, bezsilność języka

Rok 1989 otwiera epokę bez języka. Upadek systemu cenzury nie spełnił marzeń o suwerenności słowa i wspólnocie komunikacyjnej. Władza słowa Stanisława Rośka stanowi świadectwo zmagań z językiem tyranizującym przestrzeń publiczną doby PRL. W najciekawszym momencie – przełomie roku 1989 – Rosiek pozostawia nas jednak samych z zagadką pustego języka bez właściwości, języka „pozbawionego ciężaru rzeczywistości”. […]

Czytaj więcej
Kultura

Po co ewolucji kobieta?

Co ma wspólnego nowoczesna kobieta, w garsonce i szpilkach, z pokraczną, człekokształtną zbieraczką przybrzeżnych muszli? Chociażby: ciało, wyprostowaną postawę, tkankę tłuszczową i niechęć do mężczyzn. To dużo czy mało? Prehistoria i ponowoczesność Rzecz nie jest nowa, lecz warto ją przypomnieć raz jeszcze. Pochodzenie kobiety Elaine Morgan zostało wydane w Wielkiej Brytanii w 1972 – w […]

Czytaj więcej
Kultura

Nieobecność mężczyzn

Dziewica spuszcza oczy i nic dziwnego, że nic nie widzi – trudno też mieć o to do niej żal. Jednak jeśli wzrok odwraca pisarka prozy lesbijskiej, Ewa Schilling, to wzbudza tym co najmniej zniechęcenie. Promowanie Codzienności – zbioru jej najnowszych opowiadań – jako chleba powszedniego lesbijek w Polsce to absurd. Codzienność to w najlepszym razie […]

Czytaj więcej
Polityka

Czy warto czytać nową powieść Liny Kostenko

Matrix ukraińskiego szaleństwa Lina Kostenko wydała swój pierwszy utwór prozą – powieść zatytułowaną „Pamiętnik ukraińskiego szaleńca”. Cóż to za bigos masz wiecznie w głowie, przyjacielu1? Mikołaj Gogol, Pamiętnik szaleńca Pozornie pomysł na powieść jest prosty: 35-letni programista notuje wszystko, co go porusza. Gdyby tworzył „zapiski”, zwracałby uwagę tylko na rodzinne problemy: żona się złości, w […]

Czytaj więcej
Kultura

Zapis upadku. Grudzień ’70

„Nie takie reformy przeprowadzaliśmy, to i tę przeprowadzimy.” Pewność Biura Politycznego KC z początku grudnia 1970 roku na przestrzeni zaledwie kilkunastu dni okazała się arogancką pychą. PRL to system, w którym już z definicji żadna reforma nie mogła odnieść sukcesu. Jeśli głębiej wczytać się w analizy systemu sprawowania władzy w PRL otrzymamy obraz rodem z […]

Czytaj więcej
Kultura

Niespełniona obietnica

Książki z zakresu historii nauki, idei, ekonomii są sporą rzadkością, ale często dają czytelnikowi cenną możliwość zajrzenia w nasze dzieje z zupełnie nowej perspektywy. Zwykle najważniejsze władcy, bitwy i konflikty stają się tylko tłem dla często dużo ciekawszej opowieści. Książka Niall Fergusona Potęga pieniądza. Finansowa historia świata taką właśnie historię obiecuje. Zanurzenie się w historię […]

Czytaj więcej
Kultura

Obsesja street artu

Półki berlińskich księgarń uginają się od publikacji dotyczących sztuki ulicy. Graffiti, street art, urban art – te słowa krzyczą wręcz do klientów – „obejrzyj, zainteresuj się, poznaj fascynujący świat alternatywnej sztuki miejskiej”. Berliński czytelnik swoją ciekawość zaspokoić może zarówno dzięki albumom ze zdjęciami przedstawiającymi street art w Niemczech czy w Berlinie, jak i książkom teoretycznym […]

Czytaj więcej
Kultura

To jest właśnie Turcja

1. Współczesną Turcję najtrafniej chyba definiuje pojęcie dwoistości. Tak w każdym razie wynika z książki Witolda Szabłowskiego Zabójca z miasta moreli. Reportaże z Turcji. Jest bowiem Turcja europejska i azjatycka, nowoczesna i tradycyjna, postępowa i zacofana, konsumpcjonistyczna i religijna, liberalna i fundamentalistyczna. Podobnych podziałów jest więcej i można chyba zaryzykować stwierdzenie, że w swoim esencjonalnym […]

Czytaj więcej
Kultura

Łuskanie reportera

Nie znajdziecie wśród woziwodów starca. Oni nie dożywają starości (…). Woziwoda jest człowiekiem w wieku od dwudziestu dwóch do czterdziestu lat. Powiedziałem: człowiekiem. Ale człowiekiem-towarem. Co roku sprzedaje nam, to jest zabija, sprzedaje, ale nie swoje żądze, nie marzenia, sądy, nie swe sumienie, wszystkie swe spowiedzi, wyznania nie, on sprzedaje cały kolor swego życia (…). […]

Czytaj więcej
Kultura

Drugi obieg gotyku

Nie trzeba być badaczem kultury popularnej, by zauważyć wzmożone zainteresowanie wątkami, które dotąd można było znaleźć raczej w osiemnasto- i dziewiętnastowiecznej powieści gotyckiej. Zainteresowanie wampirami, czarodziejami i innymi postaciami mającymi swój literacki rodowód bez wątpienia wynika z ogromnej wizualnej atrakcyjności tego, co mroczne. Jednak autorów takich jak Mary Shelley czy Bram Stoker fascynowało przede wszystkim […]

Czytaj więcej